Güney Afrika’da iki ırkın (Dorsethorn ve Persian) eşleştirilmesi ile oluşturulan Dorper koyunu, 1900’lü yıllardan bu yana başta Avustralya olmak üzere, Ortadoğu, Çin, Kanada, Güney Amerika, Meksika ve Amerika’da popüler hale gelmiştir.
Ekonomik getirileri hızla fark edilmiş olan Dorper Koyunu birçok Avrupa ülkesinde önemle yerini almıştır. Gerekli ıslah çalışmaları tamamlanmış olup bugünkü orijinal haline ulaşmıştır.
Dorper Koyunu, Siyah Başlı Dorper ve Beyaz Başlı Dorper olmak üzere iki tiptedir. Aralarındaki tek fark isimlendirmeden de anlaşılacağı üzere baş kısımlarının farklı renkte olmasıdır.
Özellikle değişik iklimler ve otlak koşullarına uyum sağlama ve hayatını devam ettirme yeteneğine sahip olması ile tanınan ve et ürünü sağlama alanında hızlı büyüme kaydeden bir koyun türüdür.
Dorper Koyunu, mera ve otlaklarda her türlü doğal ot, organik besin ve hazır yem ayırt etmeksizin kolayca beslenebilir. Besin seçmeme özelliği sayesinde kolayca ve en ekonomik şekilde bakılabilir.
Dorper Koyunu bakım maliyeti düşük, beslenmesi kolay, değişik koşullara kolayca uyum sağlayan, otlak konusunda seçici olmayan ayrıca sert koşullarda yaşamını sürdürebilen türlerden biridir.
Dorper Koyunu parazitlere ve hastalıklara karşı dirençli olarak bilinmekte ve bu özelliği de korunması için tedavi ihtiyacını azaltmaktadır.
Dorper Koyunu yapağısını (yününü) nispeten sıcak aylarda (ilkbahar sonu, yaz gibi) döker. Yünü deriden ayrılıp yere dökülür ve zamanla toprağa karışır. Yapağı sonbaharda havalar serinleyince tekrar uzamaya başlar. Yapağısını döktüklerinden kırlık arazilerde yetiştirilmeye uygun bir tür niteliğinde olup, yapağının kırpılması ve haşerata karşı ilaç kullanılma gereği duyulmamaktadır.
Dorper Koyunu iyi bir döl verimine sahiptir ve erken dönemde Koç’a gelir. Koyunlarda yetişkin kilosunun %70’ine ulaşılması Koç’a vermek için yeterli görülmektedir, Dorper Koyunu bu noktaya genelde 7 – 8 aylıkken ulaşır.
Dorper Koyunları ilk doğumlarında genelde tek kuzulama yaparken, ilk doğumdan sonraki doğumlarda ikiz kuzulama oranı yüksektir. Dorper Koyunu’nun Avustralya’da mera koşullarında anılan ırkın döl verimi 1,5 – yaşama gücü ise %95 dolaylarında gerçekleşmektedir. İyi bir besleme de ise bu oran 1,7 – 1,8’e kadar çıkabilmektedir.
Dorper Koyunu 8 ayda 1 doğum yapmaya uygun bir ırktır, yeterli besleme koşullarında senede iki doğum dahi yaptırılabilir.
Dorper Koyunu kolay doğum yapması ve yüksek annelik içgüdüsü ile bilinir. Doğum sonrası süt miktarı ikiz yavrulamalarda bile rahatlıkla yetecek miktardadır. Üçüz Doğumlarda ise kuzu kaybının önüne geçilmesi için kuzulara ek besleme yapılması önerilir.
Dorper Koçları da Dorper Koyunları gibi yaklaşık 8 aylıkken cinsel olgunluğa erişir. 1 yaşında bir koç yaklaşık 15 – 20 koyunu aşabilirken, ileriki yıllarda bu sayı 30 – 35 koyuna ulaşır.
Yaşına göre iyi kiloya sahip koyun idealdir. Çok küçük veya çok büyük bedenli hayvanlara karşı ayrımcılık uygulanmalıdır. Büyük hayvanların olağanüstü durumlarda vücut kitlesini muhafaza etme stresinden dolayı yeteri kadar verim vermediği kabul edilmektedir. Dorper orta beden ölçüsünde ve bedenine göre çok verimli bir koyun türüdür.
Doğan kuzular 100 günlük iken 40 kilograma ulaşabilmekte, karkas randımanı ise %55 civarında olmaktadır. Yapılan çalışmalarda hiçbir ek yemleme yapılmaksızın doğal mera şartlarında günlük canlı ağırlık artışı 250 gr olarak tespit edilmiştir. Koçlar 12 aylık iken 90 kg ve yetişkin yaşlarda 130 kilograma kadar ulaşabilmektedirler.
Küçükbaş hayvan cinsleri arasında Dorper koyununun sert hava koşullarına adaptasyonu tartışılmaz bir özelliktir. Gerek kuraklığın, gerekse soğuk iklimlerin hüküm sürdüğü coğrafyalarda yaşam performansından bir eksiklik hissettirmez. Çorak topraklarda ve verimli meralarda da aynı şekilde düzenli ve dengeli beslenmesini sürdürebilir.
-15 C dereceden , +40 C dereceye kadar etkilenmeksizin kolayca yaşamını sürdürebilir.
Dorper koyunu farklı iklim ve bitki örtülerine sahip coğrafyalarda gösterdiği uyumu, barındırıldığı ve bakıldığı ortamlarda da gösterir. Koyun türleri içerisinde keçi zekasına sahip koyun olarak bilinir.
Diğer canlılar ile olan etkileşimi ve uyumu da Dorper Koyunu için ek bir avantaj teşkil eder.
Dorper Koyunu, “Siyah Başlı Dorper” ve “Beyaz Başlı Dorper” olmak üzere iki tiptedir. Aralarındaki tek fark isimlendirmeden de anlaşılacağı üzere baş kısımlarının farklı renkte olmasıdır.
Beyaz Başlı Dorperlerde tüm vücut beyaz renkte olmaktadır, ırkın Beyaz Başlı olarak da geliştirilmiş olmasının sebebi tamamen estetik amaçlıdır. Özellikle Avustralya’daki yetiştiricilerin kıta genelinde beyaz başlı koyun ırklarını tercih ediyor olmaları böyle bir ihtiyaç doğurmuştur. Ancak bu koyunların genetiğinde de Pers koyunu geni daha çekinik olsa da bulunmaktadır ve zaman zaman Beyaz Başlı Koyun’a Beyaz Başlı Koç aştırılsa dahi siyah başlı kuzu alınabilmektedir.
Siyah Başlı Dorperlerde vücut renkleri Pers Koyunu atalarından gelen genlerin daha baskın olması sebebi ile farklılık göstermektedir. Siyah Başlı Dorperlerde baş kısmından hariç, siyahlık hayvanın boyun ve göğüs bölgelerine de uzanabilir. Vücudun çeşitli bölgelerinde benekler veya daha iri siyah bölgeler olduğu da görülmektedir.
Dorper Koyunu’nun dış görünüşündeki bu varyatelerin kendisini diğer etçi koyun ırklarına karşı üstün kılan mera verimliliği, dayanıklılık, uyum yeteneği vb. özellikleri üzerinde hiçbir etkisi yoktur.